A

Y

K

U

T

 

K

İ

B

R

İ

T

Ç

İ

O

Ğ

L

U

| Main Page | Curriculum Vitae | Publications | Courses | EconGATE | Turkey | World |


İKT337: Uluslararası İktisat Teorisi (UİT)
International Trade Theory
Güz 2006, 3 İktisat, Zorunlu Ders
[Pazartesi, 12:30-15:20, Yer: Z-08; Cuma, 11:30-13:20; Yer: 217]
Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu
[AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölumü]


1. Dersin İçeriği ve Yapılışıyla İlgili Genel Açıklama, Kural ve Öneriler (Rules and Organization of the Course)
2. Ele Alınması Planlanan Konular ve Kaynaklar (Topics & Readings)
3. Derste Kullanılacak Temel Kaynaklar (Textbooks)
4. Dersle İlgili Yararlı İnternet Bağlantıları (Useful Internet Links)
5. Ders Slaytları (ppt) ve Elektronik Kaynak (pdf) Arşivi
[kullanıcı adı ve şifre gereklidir] (Electronic Archive for Course Materials)
6. Dersle İlgili Duyurular (blogspot) (E-mail List for Students)
7. Dersle İlgili Elektronik Tartışma Platformu (google) [kullanıcı adı ve şifre gereklidir] (Electronic Discussion Forum for Students)
8. Dersle İlgili Öğrenci Tanıtım Formu (Student Form)

9. Geçmiş UİT Sınav Soruları [kullanıcı adı ve şifre gereklidir]

10. Geçmiş UİP Sınav Soruları [kullanıcı adı ve şifre gereklidir]


1. Dersin İçeriği ve Yapılışıyla İlgili Genel Açıklama, Kural ve Öneriler

Bu dersin konuları üç ana bölümden oluşmaktadır: A, B ve C. Derste, öncelikle, "uluslararası iktisat"ın (international economics) hangi temel konu ve araştırma alanlarını kapsadığı anahatlarıyla özetlenecek ve bu konulardan hangilerinin ne ölçüde Güz 2006 yarıyılında ele alınacağı ayrıntılı biçimde açıklanacaktır. Daha sonra, ikinci bölümde (Bölüm B), ulusal paraların varlığı ihmal edilerek uluslararası mal, hizmet ve faktör ticaretinin/akımlarının sebepleri, yararlılığı ve yönünü (bileşimini) açıklamaya yönelik olarak bugüne dek geliştirilmiş olan temel dış ticaret kuramları incelenecektir. Dönemin son haftalarında ise, parasal dış ticaret kuramları ve açık ekonomi makroiktisadı konularna geçilecektir. Şimdiden belirtmek gerekir ki, C bölümündeki konular, dönem içinde gözden geçirilerek değiştirilebilir ve/veya bazı konular daha sonraki dönemde (Bahar 2007) "Uluslararası İktisat Politikası" dersinde ele alınabilir.

Dersle ilgili olarak, bir arasınav (8-18 Kasım 2006 tarihleri arasındaki bir gün) ve bir de dönem sonu sınavı (8-30 Ocak 2007 tarihleri arasındaki bir gün) yapılacaktır. Ayrıca, bazı derslerde habersiz kısa sınavlar (quiz) ve yoklamalar yapılabilir. Her quizin konu kapsamını; bir önceki quizden sonra o güne dek ele alınan bütün konular ve/veya daha önceki derslerde açıkça ilan edilen konular oluşturacaktır. Yapılacak quizlerin notlarının ortalaması, ikinci bir arasınav notu olarak değerlendirilebilir. Eğer öyle yapılacak olursa, genel başarı notunun hesaplanmasında, iki arasınav notunun ortalamasının % 40'ı, final sınavı notununun ise %60'ı dikkate alınacaktır. Dikkat: Lisans yönetmeliğine göre, (dersi ilk kez alan) öğrencilerin derslerin en azından % 70'ine düzenli devam etmeleri zorunludur.

Öğrencilerin derslere düzenli katılımının yanı sıra, aktif katılımları da esastır. Bu bakımdan, öğrencilerin derslere ilgili konuları aşağıda belirtilen ve derslerde ayrıca tavsiye edilebilecek olan kaynaklardan okuyarak mutlaka hep hazırlıklı gelmeleri son derece yararlı olacaktır.

Eğer öğrencilerin olası ders içi sorularının yanıtlanması herhangi bir sebeple ders saatlerinde olanaklı olmazsa, öğrenciler bu sorularını yöneltmek veya dersle ilgili konularda danışmak üzere dersin öğretim üyesiyle ya görüşme saatinde (18 Eylül - 29 Aralık 2006 arasında, Pazartesi günleri, 15:40-16:40 arası) ya da kendisiyle ayrıca bir görüşme gün ve saati ayarlayarak başka bir gün ve saatte görüşebilirler. Öğrenciler dersin öğretim üyesiyle iletişim kurabilmek için:

[1] SBF Spor Salonu binasındaki 140 numaralı odasına uğrayabilir,

[2] kendisini 319 77 22 (dahili 340) numaralı iş telefonundan arayabilir veya

[3] kendisine email (kibritci@politics.ankara.edu.tr) gönderebilirler.

Dersi almakta olan bütün öğrencilerin (eğer geçmişte aldıkları dersler nedeniyle vermedilerse) doldurup en geç 29 Eylül 2006 tarihine kadar dersin öğretim üyesine teslim etmesi gereken öğrenci tanıtım formları şu adresten çekilip bastırılabilir: ogreform.pdf.

Dönem boyunca dersten daha fazla yararlanabilmeleri için öğrencilerin interneti mutlaka düzenli ve yoğun kullanmaları tavsiye edilir. Bu amaçla, öğrencilere aşağıdaki internet bağlantıları yararlı birer başlangıç noktası olarak sunulmaktadır. Ayrıca, bütün öğrencilerin haftada en az bir kez bu sayfaya uğrayarak ve mutlaka duyuru sayfasını kontrol ederek dersle ilgili olası güncel duyuruları izlemeleri zorunludur. Öte yandan, öğrencilerin dersle ilgili elektronik duyuru listesine "Numara, İsim ve Soyadı" bilgilerini kullanarak üye olmaları da kesinlikle zorunludur.

Güz 2006 yarıyılında okutulan UİT desini, Bahar 2007 yarıyılında okutulacak olan "Uluslararası İktisat Politikası" (UİP) dersi izleyecektir. UİP dersiyle ilgili olarak şimdiden bilgi sahibi olmak istiyorsanız, Bahar 2006 yarıyılında okutulan UİP dersinin programına buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.


2. Ele Alınması Planlanan Konular ve Kaynaklar

A. Uluslararası İktisat: Genel Giriş {Kaynak 1} {Kaynak 2} {Kaynak 3}

A1. "Uluslararası İktisat"ın Konuları ve Bu Konular Arasındaki İlişkiler

A2. Dünya Ticaretine Genel Bakış ve "Çekim (Gravity) Modeli" {Kaynak}

A2.1. Dünya Mal, Hizmet ve Faktör Ticaretiyle İlgili Genel Gözlemler {Kaynak}

A2.2. Modelin İktisat Dışı Kökenleri: Newton'un Evrensel Çekim Yasası

A2.3. Tinbergen (1962) ve Andersen (1979)'un Katkıları Çerçevesinde Modelin Yapısı

A2.4. Büyüklük ve Uzaklığın Önemi

A2.5. Diğer Açıklayıcı Etkenler

A3. "Uluslararası Rekabet Gücü" Kavramı ve Uluslararası İktisat Açısından Önemi {Kaynak 1} {Kaynak 2} {Kaynak 3}

B. Reel Uluslararası İktisat Kuramı: Dış Ticaretin Yapısı ve Ticaretten Kazançlar

B1. Erken Dış Ticaret Kuramları: Merkantilistler ve Fizyokratlar {Kaynak}

B2. Adam Smith ve "Mutlak Üstünlükler" {Kaynak 1} {Kaynak 2}

B3. İşgücü Üretkenliği ve "Karşılaştırmalı Üstünlük": Ricardo-vari Klasik Model {Kaynak 1} {Kaynak 2}

B3.1. Giriş
B3.2. Bir "Tek Faktör Ekonomisi"
B3.3. Tek Faktorlü Bir Dünyada Ticaret
B3.4. Karşılaştırmalı Üstünlük Konusundaki Yanlış Anlamalar
B3.5. Çok-Mallı Ortamda Karşılaştırmalı Üstünlük
B3.6. Taşıma Maliyetlerinin ve Ticareti Yapılmayan Malların Analize Eklenmesi
B3.7. Ricardo-vari Model Hakkında Ampirik Kanıtlar
B4. Özel Faktörler ve Gelir Dağılımı {Kaynak 1} {Kaynak 2}
B4.1. Giriş
B4.2. Özel Faktörler Modeli
B4.3. Özel Faktörler Modelinde Uluslararası Ticaret
B4.4. Gelir Dağılımı ve Ticaretten Kazançlar
B4.5. Ticaretin Siyasi İktisatçılığı: Bir Başlangıç Noktası
B5. Kaynaklar ve Ticaret: Heckscher-Ohlin Modeli {Kaynak 1} {Kaynak 2}
B5.1. Giriş
B5.2. İki Faktörlü Ekonomi Modeli
B5.3. İki-Faktörlü Ekonomiler Arasında Uluslararası Ticaretin Etkileri
B5.4. Heckscher-Ohlin Modeli Hakkında Ampirik Kanıtlar
B6. Standart Ticaret Modeli: Neoklasik Ticaret Kuramı {Kaynak 1} {Kaynak 2}
B6.1. Giriş
B6.2. Ticaret Yapan Bir Ekonominin Standart Bir Modeli
B6.3. İktisadi Büyüme: RS Eğrisinde Bir Kayma
B6.4. Uluslararası Gelir Transferleri: RD Eğrisinin Kaydırılması
B6.5. Tarifeler ve İhracat Sübvansiyonları: RS ve RD'de Eşanlı Kaymalar
B7. Alternatif Dış Ticaret Kuramları: Teknoloji, Talep Cephesi ve Ürün Farklılaştırması {Kaynak}
B7.1. Giriş
B7.2. Kravis (1956): Bulunabilirlik (Availability) Teoremi
B7.3. Posner (1961): Teknolojik Açık (Technological Gap) Teoremi
B7.4. Vernon (1966) & Hirsch (1967): Ürün-Döngüsü (Product-Cycle) Teoremi
B7.5. Linder (1961): Tüketici Tercihlerinin Benzerliği {Kaynak}
B7.6. Endüstri-İçi Ticaret (Intra-Industry Trade): Tanımı, Türleri, Sebepleri, Ölçümü ve Etkileri
Ek: Grubel-Lloyd Endeksi
B8. Ölçekten Kazançlar, Aksak Rekabet ve Uluslararası Ticaret {Kaynak}
B8.1. Giriş
B8.2. Ölçekten Kazançlar (Economies of Scale) ve Uluslararası Ticaret: Genel Bir Bakış
B8.3. Ölçekten Kazançlar ve Piyasa Yapısı
B8.4. Aksak Rekabet Teorisi
B8.5. Tekel-vari Rekabet ve Ticaret
B8.6. Dışsal Kazançlar ve Uluslararası Ticaret
B9. Uluslararası Faktör Hareketleri {Kaynak}
B9.1. Giriş
B9.2. Uluslararası İşgücü Hareketliliği {Kaynak}
B9.3. Uluslararası Borç Alış-Verişi
B9.4. Dolaysız Yabancı Yatırımlar ve Çok-Uluslu Firmalar {Kaynak 1} {Kaynak 2}
B10. Uluslararası Taşıma Maliyetleri ve Malların Ticarete Konu Olabilirliği (Trad(e)ability): TNT Modeli {Kaynak 1} {Kaynak 2}
B10.1. Giriş: Ticarete Konu Olabilirliğin Belirleyicileri ve Malların Sınıflandırılması
B10.2. TNT Modelinin Kuramsal Çerçevesi
B10.2.1. Toplam Arz
B10.2.2. Toplam Talep
B10.2.3. Piyasa Dengesi
B10.2.4. TNT Modelinde Uluslararası Borçlanma ve Borçların Geri Ödenmesi (Yapısal Uyum Programları)
B10.2.5. Hollanda Hastalığı (Dutch Disease) {Kaynak}
B10.3. Ticarete Konu Olabilen (Tradables) ve Olamayan (Nontradables) Mallar ve Genel Fiyat Düzeyi
B10.3.1. Fiyatlar, Ücretler ve Üretkenlik
B10.3.2. Farklı Ülkelerdeki Reel Gelir Düzeylerinin Karşılaştırılması
B10.4. Talep Şokları ve Reel Döviz Kuru
B10.4.1. TNT Modelinin Keynesgil Bir Versiyonu
B10.4.2. Devalüasyon ve Yapısalcı Eleştiri
C. Parasal Uluslararası İktisat Teorisi ve Açık Ekonomi Makroiktisadı: Kısa Bir Bakış
C1. Genel Giriş

C2. Açık Ekonomilerde Milli Gelir Muhasebesi {Kaynak 1} {Kaynak 2}

C3. Açık Ekonomilerde Mal, Hizmet ve Faktör Piyasalarında Denge {Kaynak 1} {Kaynak 2} {Kaynak 3}

C4. Ödemeler Dengesi, Alt Kalemleri ve Ödemeler Dengesi Muhasebesi {Kaynak 1} {Kaynak 2} {Kaynak 3} {Kaynak 4}

C5. Döviz Piyasaları, Ödemeler Dengesi ve Hükümet Politikaları {Kaynak}

C5.1. Döviz Piyasası ve Döviz Kuru: Kavramsal Çerçeve
C5.2. Döviz Piyasası - Ödemler Dengesi İlişkisi
C5.3. Hükümetlerin Kambiyo ve Kur Politikaları: Farklı Bileşimler
C6. Uluslararası Para Sistemi (UPS) ve Döviz Kuru Sistemleri {Kaynak} C7. Sabit Döviz Kurları: Ödemeler Dengesine Kuramsal Yaklaşımlar C8. Esnek Döviz Kurları: Kur Oluşum Modelleri {Kaynak 1} {Kaynak 2} {Kaynak 3} C9. Reel Döviz Kurları ve Denge Döviz Kuru {Kaynak}


3. Derste Kullanılacak Temel Kaynaklar
Appleyard, D. R. & A. Field (2001/1995):
International Economics: Theory and Policy.
Chicago ve diğ. yer.: McGraw-Hill/Irwin.
Krugman, P. R. & M. Obstfeld (2006/2003/2000):
International Economics: Theory and Policy.
New York ve diğ. yer.: Harper Collins, 5. ed.
[Seçilmiş Bölümlerin Çevirileri: Tezel]
Kibritçioğlu, A. (ed.) (1996):
Uluslararası (Makro)İktisat.
Ankara: 72 TDFOB.
[Baskısı tükendi.]
 
 

 

Sachs, J. D.; F. Larrain (1993):
Macroeconomics in the Global Economy.
New York ve diğ. yer.: Harvester Wheatsheaf, s. 657-689.

Yararlanılabilecek Diğer İngilizce Kaynaklar:
van den Berg (2004)

van den Berg & Lewer (2006)
Salvatore (2006)
Yarbrough & Yarbrough (2005)
Pugel & Lindert (2004)

Pugel (2007)
Caves, Frankel & Jones (2002)
Husted & Melvin (2006)
Melvin (2000)

van Marrewijk, Mottens & Schueller (2006)

Deardorff (2006)

Yararlanılabilecek Diğer Türkçe Kaynaklar:
H. Seyidoğlu (2003)
S. R. Karluk (2002)

E. M. Ünsal (2005)

Yararlanılabilecek İnteraktif IMF CD-ROM'ları:
Macroeconomic Linkages 
Balance of Payments 
Exchange Rates 
Financial Programming

DİKKAT: Dersle ilgili diğer olası kaynaklar dönem içinde ayrıca verilecektir!


4. Dersle İlgili Yararlı İnternet Bağlantıları

[Online since: August 30, 2006]

© 2006-2007, Aykut Kibritçioğlu


A Y K U T   K İ

B

R

İ

T

Ç

İ

O

Ğ

L

U

| Anasayfa | Özgeçmiş | Yayınlar | Dersler | EconGATE | Türkiye | Dünya |